Znaczenie często wykorzystywanego określania „działalność B+R”, oznaczającego działalność badawczo – rozwojową, nie dla każdego jest oczywiste w równym stopniu, dlatego też bardzo ważne jest jego zdefiniowanie.
Na początek warto przedstawić prawną definicję działalności B+R, zamieszczoną w Ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz od osób prawnych, gdzie działalność B+R została zdefiniowana jako:
„działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowane w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań”.
Następnym krokiem jest przełożenie treści zapisów Ustawy do formy zrozumiałej dla każdego odbiorcy. Wymaga to podkreślenia istotnych kwestii ustawowej definicji, wskazujących, że działalność B+R to:
- działalność twórcza, co oznacza, że powinna ona być użyteczna, trafna, wyróżniająca się nowością lub innowacyjnością, a autor danej działalności posiada prawa do jej efektów;
- działalność podejmowana w sposób systematyczny, co oznacza, że powinna być ona prowadzona w sposób uporządkowany, zgodnie z przyjętym harmonogramem, przypisanymi do niej zasobami rzeczowymi, ludzkimi oraz finansowymi;
- działalność, w której możliwe jest wyodrębnienie badań naukowych, związanych z pozyskiwaniem wiedzy teoretycznej, oraz prac rozwojowych, związanych z pozyskiwaniem wiedzy praktycznej, na temat zastosowań aplikacyjnych badań naukowych;
- działalność której celem może być zwiększanie zasobów wiedzy poprzez kreowanie nowej wiedzy lub opracowywanie nowych zastosowań dla istniejących rozwiązań.
Działalność B+R ma być również ukierunkowana na odkrycia.
Jak widać, działalność badawczo – rozwojowa posiada szereg cech charakterystycznych, a za jej istotę należy uważać podejmowanie autorskich działań dostarczających nowej, nieznanej wcześniej wiedzy teoretycznej oraz praktycznej. Efektami działań badawczo – rozwojowych mogą być:
- nowa wiedza wzbogacająca obszary teoretyczne, która nie jest możliwa do bezpośredniego skomercjalizowania, powstająca podczas badań naukowych,
- nowa wiedza wzbogacająca obszary praktyczne, którą można skomercjalizować poprzez sprzedaż wyrobów lub świadczenie usług, powstająca podczas prac rozwojowych.
Badania naukowe dzieli się na badania podstawowe oraz aplikacyjne. Badania podstawowe dotyczą wyłącznie pozyskiwania nowej wiedzy o podstawowych zjawiskach i faktach, a badania aplikacyjne nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Prace rozwojowe obejmują łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług. Należy jednak pamiętać, że pracami rozwojowymi nie są rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów i usług, nawet jeżeli mają one charakter ulepszeń.
Kluczową cechą, odróżniającą badania naukowe od prac rozwojowych, jest brak bezpośredniej możliwości sprzedaży klientom końcowym efektów badań naukowych. Wymaga to przełożenia posiadanej wiedzy do postaci wyrobu lub usługi, co odbywa się podczas prac rozwojowych. Należy pamiętać, że realizowanie badań naukowych przez przedsiębiorstwo nie jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia prac rozwojowych– zawsze można skorzystać z ogólnodostępnych źródeł wiedzy i podjąć od razu działania związane z ich przetworzeniem do postaci nowych lub znacząco ulepszonych produktów.
