Autor: Patryk Rybarczyk

Przedsiębiorstwa realizujące prace badawczo – rozwojowe osiągają szereg rozmaitych benefitów, z których niewątpliwie istotną rolę odgrywają profity finansowe, w postaci możliwości uzyskania dotacji na prowadzenie prac B+R oraz możliwych do wykorzystania ulg podatkowych. W pierwszej kolejności należy jednak uwypuklić niefinansowe korzyści, jakie wynikają z podejmowania działalności B+R:

• Zwiększenie doświadczenia oraz poszerzenie kompetencji i umiejętności personelu każdego szczebla, zaangażowanego do wykonywania prac B+R.
• Opracowanie i wdrożenie wyrobów lub usług, pozwalających na pozyskanie nowych klientów i zwiększenie przychodów. 
• Modernizowanie oraz rozbudowa posiadanej infrastruktury, maszyn i urządzeń. 
• Prestiż wynikający ze poszerzania stanów wiedzy. 
• Nawiązywanie relacji z nowymi partnerami biznesowymi, reprezentującymi różne sektory gospodarki. 

Kluczowym z perspektywy przedsiębiorstwa aspektem działalności B+R jest konieczność zaangażowania środków finansowych dotyczących zakupów i modernizowania maszyn, urządzeń i oprogramowania, zakupów materiałów i surowców do wykonywania serii próbnych oraz prototypów, wypłacania wynagrodzeń pracownikom, wykonywanie testów oraz pomiarów i tak dalej. Należy jednak pamiętać, że koszty ponoszone z tytułu realizowania prac badawczo – rozwojowych mogą stanowić koszty kwalifikowane (więcej o kosztach kwalifikowanych możesz przeczytać tutaj 7.), możliwe do:

• dofinansowania z dotacji uzyskanej na realizowanie projektów B+R, dzięki którym możliwe jest odzyskanie części zainwestowanych środków na podejmowanie prac badawczo – rozwojowych (więcej o finansowaniu prac B+R możesz przeczytać tutaj 3.),
• rozliczenia w działalności przy wykorzystaniu ulg podatkowych, gdzie koszty prac B+R mogą być rozliczane jako koszty uzyskania przychodu lub w postaci ulgi B+R na koniec roku (więcej o ulgach podatkowych na prace B+R możesz przeczytać tutaj 8.). 

Warto pamiętać, że uznanie konkretnego wydatku za koszt kwalifikowany wymaga spełnienia szeregu warunków, określonych przepisami prawnymi. 

Firmy zainteresowane prowadzeniem prac B+R, które jeszcze nie mają w tym obszarze dostatecznego doświadczenia, powinny zwrócić się do podmiotów, specjalizujących się w udzielaniu wsparcia podczas identyfikowania innowacyjności, pozyskiwania dofinansowania oraz realizowania i rozliczania projektów B+R (więcej możliwościach wsparciu w podejmowaniu prac B+R możesz przeczytać tutaj 4.)

Prowadzenie prac badawczo – rozwojowych jest złożonym procesem, podczas którego przedsiębiorstwo wytwarza zasoby nowej wiedzy. Dzięki wytworzonej wiedzy może ono uzyskać przewagę nad konkurencją oraz zwiększyć zyski przedsiębiorstwa (więcej o benefitach płynących z prac B+R możesz przeczytać tutaj 6.). Korzystanie z efektów prac B+R jest jednak końcowym etapem procesu, w toku którego wykonywanych jest niezwykle szerokie spektrum różnego rodzaju działań. Za najważniejsze etapy realizowania prac badawczo – rozwojowych należy uznać:

• rozpoznanie kierunku prac, rozumiane jako zidentyfikowanie problemu badawczego, rozwiązanie którego pozwoli na zwiększenie zasobów wiedzy teoretycznej lub opracowanie nowego lub znacząco ulepszonego rozwiązania aplikacyjnego,
• opracowanie metodologii, dzięki której przyjęty problem będzie rozwiązany, uwzględniającej rodzaje pomiarów oraz mierzone parametry, aparaturę pomiarową, sposób opracowania wyników i tak dalej,
• wykonanie stanowisk badawczych, przeprowadzenie pomiarów oraz opracowanie wyników do postaci sprawozdań,
• określenie zasobów niezbędnych do realizacji prac B+R, na które składają się zasoby rzeczowe (urządzenia, maszyny, materiały do produkcji i tak dalej) oraz niematerialne (wynagrodzenia, usługi obce i tak dalej),

• pozyskanie dofinansowania (więcej o finansowaniu prac B+R możesz przeczytać tutaj 3.),
• certyfikowanie wyrobów, umożliwiające ich wprowadzenie na rynki, 

• zarządzanie przebiegiem prac B+R pod kątem osiągania przyjętych celów i założeń, uwzględniając również aspekt finansowy rozliczenia poniesionych kosztów.

Powyższe wyliczenie może wskazywać, że realizowanie prac B+R jest zadaniem trudnym, czasochłonnym i wymagającym uwzględniania wielu obszarów działań – jest to zdecydowana prawda, szczególnie jeżeli celem firmy jest sprawne oraz efektywne przeprowadzenie projektów badawczo – rozwojowych. Kluczowe w tym zakresie jest doświadczenie oraz kompetencje kadry zaangażowanej do realizacji prac, która w dużej mierze wpływa na aspekty:

• naukowo – badawcze, dotyczące formułowania parametrów nowych rozwiązań, przygotowywania modeli obliczeniowych, projektów prototypów oraz badań potwierdzających spełnienie założeń,
• techniczne, dotyczące dobrania odpowiednich zasobów do wykonania prac,
• finansowe, dotyczące prawidłowego kwalifikowania kosztów oraz ich rozliczania,
• organizacyjne, dotyczące zarządzania przebiegiem prac.

Wsparcie przedsiębiorstw w realizowaniu działalności B+R, dotyczące różnych aspektów prac badawczo – rozwojowych, jest oferowane przez wyspecjalizowane w tym zakresie podmioty, jakich przykładem jest Sieć Badawcza Rafał Perz.Firma ta zapewnia kompleksowe wsparcie przedsiębiorstwom sektora MŚP (i innym podmiotom), poprzez:

• identyfikowanie i wyodrębnianie elementów badawczo – rozwojowych z bieżącej, rutynowej działalności firmy,
• rozpoznawanie