Ulga na robotyzację jest instrumentem finansowym, wdrożonym na mocy przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Art. 38eb) oraz Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Art. 52jb), zmodyfikowanych Polskim Ładem.
Ulga na robotyzację jest skierowana do płatników CIT oraz PIT, z wyłączeniem podatników rozliczających się na zasadach ryczałtu, karty podatkowej lub CIT-u estońskiego, którzy prowadzą działalność badawczo – rozwojową. Innymi słowy, do skorzystania z ulgi na robotyzację są uprawnione osoby fizyczne opodatkowane liniowo (PIT-36L) lub według skali podatkowej (PIT-36), oraz płatnicy CIT opodatkowani na zasadach klasycznych (CIT-8). Należy zaznaczyć, że do korzystania z ulgi nie są uprawnieni podatnicy prowadzący działalność w Specjalnych Strefach Ekonomicznych lub Polskiej Strefie Inwestycji.
Zastosowanie ulgi na robotyzację umożliwia podatnikowi odliczenie od dochodu dodatkowych 50% kosztów uzyskania przychodu (wyliczonych dalej), jakie poniósł z tytułu robotyzacji procesów produkcyjnych w latach 2022 – 2026. Wysokość ulgi nie może przekraczać kwoty dochodu (z działalności gospodarczej pozarolniczej dla PIT, z przychodów z innych źródeł przychodów niż zyski kapitałowe dla CIT) osiągniętego przez firmę w danym roku podatkowym. Oznacza to, że każda złotówka wydana w związku z opracowaniem produkcji prototypu oraz produkcji próbnej wyrobu pomniejsza dochód firmy o 1,50 złotych.
Jeżeli osiągnięty przez podatnika dochód jest niższy od wartości przysługującej mu ulgi, płatnik może skorzystać z odliczenia w okresie do 6 lat podatkowych od roku poniesienia kosztów robotyzacji. Oznacza to, że ulga na prototypy może być rozłożona w czasie.
Głównym założeniem ulgi jest zmotywowanie przedsiębiorców do unowocześnienia procesów produkcyjnych, promowanie rozwoju robotyzacji przemysłowej i wspieranie transformacji cyfrowej. Aktywizacja przedsiębiorców w automatyzowaniu procesów produkcyjnych ma przyczynić się do optymalizacji kosztów wytwarzania wyrobów oraz zwiększania wydajności zakładu. Częściowe odciążenie przedsiębiorstw z kosztów robotyzacji ma zwiększyć konkurencyjność polskich firm na tle podmiotów krajowych oraz zagranicznych.
Obszarem ulgi jest zakup fabrycznie nowych robotów przemysłowych, maszyn i urządzeń zwiększających automatyzację procesów produkcyjnych realizowanych w zakładzie podatnika. Wykładnia przepisu wskazuje, że ulgą na robotyzację mogą być również objęte odpisy amortyzacyjne za nowe środki, zakupione przed 2022 rokiem. Zgodnie z przepisami, za robota przemysłowego uważa się automatycznie sterowaną, programowalną, wielozadaniową i stacjonarną lub mobilną maszynę, o co najmniej 3 stopniach swobody, posiadającą właściwości manipulacyjne bądź lokomocyjne dla zastosowań przemysłowych. Oznacza to, że robot musi znajdywać zastosowanie w realizowaniu procesów przemysłowych, posiadać zdolność do realizowania różnych zadań w wielu płaszczyznach, określanych stopniami swobody.
Dodatkowo, definicja robota przemysłowego wskazuje konieczność jednoczesnego spełniania warunków:
- sterowanie, programowanie, monitorowanie oraz diagnozowanie robota odbywa się poprzez zdalną wymianę danych cyfrowych,
- robot jest podłączony do systemów teleinformatycznych, w szczególności systemów zarządzania produkcją, systemów planowania produkcji czy systemów projektowania wyrobów,
- działanie robota jest monitorowane przy użyciu kamer, czujników lub innych sensorów,
- robot jest zintegrowany z innymi maszynami występującymi w cyklu produkcyjnym.
Kolejną grupę urządzeń stanowią maszyny oraz urządzenia peryferyjne dla robotów przemysłowych, z którymi są funkcjonalnie powiązane. Zaliczane są do nich jednostki liniowe zwiększające swobodę ruchu, pozycjonery jedno- i wieloosiowe; tory jezdne; słupowysięgniki; obrotniki; nastawniki; stacje czyszczące; stacje automatycznego ładowania; stacje załadowcze lub odbiorcze; złącza kolizyjne; efektory końcowe do czynności obróbczych oraz do obsługiwania maszyn. Innymi słowy, do grupy tej należy zaliczyć wszelkiego rodzaju osprzęt dodatkowy, usprawniający funkcjonowanie robotów przemysłowych.
Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu robotyzacji zaliczane są:
- Koszty związane z nabyciem fabrycznie nowych robotów przemysłowych; maszyn i urządzeń peryferyjnych; maszyn, urządzeń oraz innych rzeczy zapewniających bezpieczeństwo i ergonomię; maszyn, urządzeń lub systemów do monitorowania, diagnozowania i serwisowania robotów przemysłowych; urządzeń do interakcji pomiędzy robotem przemysłowym a człowiekiem.
- Koszty związane nabyciem wartości niematerialnych i prawnych, jakie są niezbędne do poprawnego funkcjonowania robotów przemysłowych oraz środków trwałych wskazanych wcześniej.
- Koszty związane z nabyciem usług szkoleniowych dla nowo zakupionych robotów, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wskazanych wcześniej.
- Opłaty z tytułu umów leasingu dla robotów przemysłowych oraz środków trwałych wskazanych wcześniej, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na korzystającego własność tych środków trwałych.
Należy pamiętać, że nie ma możliwości zastosowania ulgi w odniesieniu do kosztu, który został odliczony od podatku w inny sposób. Ulga na robotyzację bez przeszkód może być łączona z innymi ulgami, co wymaga jednak uprzedniego rzetelnego dokonania wyodrębnienia etapów prac B+R i przedwdrożeniowych oraz prawidłowego przydzielenia kosztów.
Wszelkie wątpliwości związane z ulgą na robotyzację, dotyczące możliwości jej zastosowania oraz przydzielenia kosztów do odpowiednich kategorii należy wyjaśniać z instytucjami posiadającymi odpowiednie kompetencje, jak podmioty świadczące doradztwo B+R. Istotnym źródłem wiedzy są również interpretacje podatkowe Krajowej Informacji Skarbowej.
Odesłania:
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2021 poz. 1128).
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2021 poz. 1800).
